پلیمریزاسیون رادیکالی چیست
پلیمریزاسیون رادیکالی یک نوع فرآیند پلیمرسازی است که در آن مولکول‌های مونومر (واحدهای سازنده) به وسیله رادیکال‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند تا یک زنجیره پلیمری ایجاد شود. این نوع پلیمریزاسیون یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین روش‌های تولید پلیمرها است. در ادامه، مراحل پلیمریزاسیون رادیکالی توضیح داده شده‌اند:
1. آغاز (Initiation):
در این مرحله، رادیکال‌ها به وسیله منابع حرارتی، فتون‌ها (نور)، یا ترکیبات شیمیایی دیگر تولید می‌شوند. این رادیکال‌ها می‌توانند از انواع مختلف منابع باشند. برای مثال، افزودن کمیت کوچکی از یک ترکیب شیمیایی مثل آزوبیزیسوبوترونیتریل (AIBN) معمولاً به عنوان منبع رادیکال استفاده می‌شود.
2. رشد زنجیره (Propagation):
رادیکال تولید شده در مرحله آغاز با یک مولکول مونومر ادغام می‌شود و یک رادیکال جدید تشکیل می‌دهد. این رادیکال جدید با یک مولکول دیگر مونومر واکنش می‌دهد و این فرآیند ادامه پیدا کرده و زنجیره پلیمری رشد می‌یابد.
3. اتمام (Termination):
فرآیند پلیمریزاسیون در این مرحله پایان می‌پذیرد. این اتمام می‌تواند به چندین شکل اتفاق بیافتد. به عنوان مثال، دو رادیکال می‌توانند با یکدیگر واکنش داشته باشند و زنجیره را قطع کنند. همچنین، رادیکال‌ها ممکن است با ترکیب با هم یا با دیگر مولکول‌ها تبدیل به مولکول‌های پایان‌یافته شوند.
4. پاکتون (Chain Transfer):
در برخی مواقع، ترکیب‌هایی به عنوان “پاکتون‌ها” به ردیف زنجیره اضافه می‌شوند و در اثر این افزودن، طول زنجیره و وزن مولکولی پلیمر تغییر می‌کند.
مزیت‌ها و محدودیت‌ها:
مزیت‌ها:
- سرعت پلیمریزاسیون بالاست.
- راحتی در اجرا و انجام فرآیند.
محدودیت‌ها:
- محصول پلیمری ممکن است داشته باشد که آنالیز و کنترل دقیقی نیاز دارد.
- زنجیره‌های پلیمری ممکن است دارای نقاط ضعف (ترکیدگی) باشند.
پلیمرهایی که از این روش تولید می‌شوند، معمولاً پلی‌استایرن و پلی‌اکریلات‌ها هستند.
