مونومر : واحد سازنده پلیمرها و نقش آن در فرآیند پلیمریزاسیون
1. مقدمه
مونومرها، واحدهای کوچک و سازنده پلیمرها، نقش حیاتی در صنعت پلیمرسازی و تولید مواد پلاستیکی ایفا می‌کنند. این مولکول‌های کوچک در فرآیند پلیمریزاسیون به یکدیگر متصل شده و زنجیره‌های طولانی از پلیمر را تشکیل می‌دهند.
2. تعریف مونومر
مونومرها (از واژه‌های یونانی “mono” به معنای یکی و “meros” به معنای قطعه)، مولکول‌های کوچک و ساده‌ای هستند که دارای تعداد کمی ازواحد ساختاری هستند. این مولکول‌ها به صورت تکی یا گروه‌های مشابه در فرآیند پلیمریزاسیون با یکدیگر ترکیب می‌شوند و به وسیله واکنش‌های شیمیایی به یکدیگر پیوند می‌زنند.
3. نقش مونومر در فرآیند پلیمریزاسیون
الف. آغاز فرآیند
در ابتدای فرآیند پلیمریزاسیون، مونومرها توسط منابع مختلف همچون گرما، نور، یا کاتالیست‌ها فعال‌سازی می‌شوند. این فرآیند به نام “آغاز” مشهور است.
ب. رشد زنجیره
مونومرها پس از آغاز به وسیله رادیکال‌ها، یا دیگر واکنش‌دهنده‌ها، با یکدیگر واکنش می‌دهند و به صورت زنجیره‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند. این مرحله به نام “رشد زنجیره” شناخته می‌شود.
ج. اتمام فرآیند
پس از تشکیل زنجیره‌های پلیمری، فرآیند به اتمام می‌رسد. این اتمام می‌تواند به چندین شکل اتفاق بیافتد، از جمله ترکیب رادیکال‌ها یا تداخل زنجیره‌ها.
4. انواع مونومرها
الف. مونومرهای اتیلنی
مونومرهایی مانند اتیلن با دو اتم هیدروژن، به وسیله فرآیند پلیمریزاسیون به پلی‌اتیلن تبدیل می‌شوند.
ب. مونومرهای استایرنی
استایرن یک نوع مونومر است که در تولید پلی‌استایرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ج. مونومرهای آکریلیک
مونومرهایی چون متاکریلات و استرات آکریلیکی در تولید پلیمرهای آکریلیک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
5. نتیجه‌گیری
مونومرها به عنوان واحدهای اصلی در فرآیند پلیمریزاسیون نقش بسیار حیاتی دارند. این مولکول‌های ساده تبدیل به پلیمرهای پیچیده‌تری می‌شوند که در تولید انواع مختلف مواد پلاستیکی، رزین‌ها، و مواد پلیمری کاربرد دارند.
